Toronto heette vroeger York. Om het kleine York, het latere Toronto te beschermen werd Fort York gebouwd. Het fort behield zijn naam, Toronto kwam weer als indianennaam terug.
Overal in Toronto hangen vaandels over de oorlog van 1812. Diverse musea in Canada herdenken deze voor het continent behoorlijk ingrijpende gevechten die voornamelijk in Canada werden uitgevochten.
Deze laatste dag in Canada gaan we nog een keer naar de zeer parkeeronvriendelijke stad. We zijn echter verbaasd als we zomaar door mogen rijden naar een grote gratis parkeerruimte vlak voor het fort. Het fort ligt niet zoals in oude tijden aan de kust van de baai van Toronto, maar een behoorlijk eind landinwaarts. Diverse wegen lopen tussen het fort en de opgehoogde kustlijn. We parkeren onze auto op een groot, leeg parkeerterrein. Oude dikke houten toegangsdeuren met roestige punten geven toegang tot de binnenplaats tussen de wallen van het fort. We lopen naar de kassa die in de Canteen is ingebouwd. Bij de kassa staat een lange in oud uniform geklede man ons op te wachten. We mogen direct met hem mee voor een rondleiding over het terrein. Met luide stem vertelt hij ons het verhaal van Toronto en uiteraard van de historische site waarop wij ons nu bevinden.
Het fort werd in 1813 gebouwd nadat de Amerikanen tot twee keer delen van de stad hadden platgebrand. Een derde keer kwam er niet, want na de laatste aanval was er snel een stevige vesting ontstaan. De Amerikaanse vloot droop af. Het toeval wil dat wij precies 200 jaar na de oorlogsverklaring door de Amerikanen (juni 1812) hier een bezoek brengen. Geschiedenis en de gevolgen van historisch handelen kun je op de plaats relict vaak goed ervaren. Hier echter niet tussen de wolkenkrabbers en de verhoogde snelweg. Het nietige fort mist alle allure van weleer.
York kwam in 1793 via Luitenant John Graves Simcoe aan zijn naam. Hij deed dat nadat het stadje de nieuwe hoofdstad van Boven-Canada werd. In de stad woonden tot 1812 echter slechts 700 personen. De Oorlog van 1812 wordt de strijd genoemd die tussen 1812 en 1815 voornamelijk werd uitgevochten tussen de Verenigde Staten en Groot-Brittannië op Canadees grondgebied.
Als tegenactie overvielen de Britten echter wel in de nacht van 24 op 25 augustus 1814 de hoofdstad Washington en brandden daarbij het Witte Huis plat.
De luide stem van onze gids gaat bij de maquettes over in enthousiasme. Hij geeft aan hoe de straten in Toronto zijn ontstaan, straten die er nog steeds liggen. Ik weet nu in elk geval waar de naam Simcoestraat vandaan komt.
We bekijken diverse kanonnen en geweren als we gemaand worden naar buiten te gaan. Vijf soldaatjes in rode jassen lopen naar een groot kanon. Ze gaan het ding laten knallen. Wij kijken met enige verwondering naar het schouwspel. Een daverende klap en veel rook krijgen we te zien. Na de klap lopen we nog wat ruimten binnen en lezen er over de oorlog van 1812. Zo vochten ook veel ex-slaven aan Britse kant mee, hun betrekkelijke vrijheid wilden ze graag behouden. Wel waren ze behoorlijk de pineut als het om het soort baantjes ging dat ze kregen. De minst aantrekkelijke en gevaarlijkste waren het meestal.
De oorlog moest volgens de Amerikanen om diverse redenen worden verklaard.
President Madison noemde in zijn boodschap aan het congres als redenen:
- Amerikaanse zeelieden werden gedwongen om te dienen in de Royal Navy.
- De Britse vloot blokkeerde Amerikaanse havens.
- De Britten verboden handel met neutrale Europese landen.
- Het aanzetten van indianen (“wilden”, zoals de Amerikanen ze noemden) tot geweld tegen de Amerikanen.
Er was veel weerstand binnen de Verenigde Staten tegen de oorlog. De oorlog werd uiteindelijk wel goedgekeurd door de Senaat, met 19 stemmen voor en 13 tegen. De oorlog eindigde met het verdrag van Gent. Het Verenigd Koninkrijk gaf zijn allianties met de indianen op, in ruil voor een belofte van de VS dat ze Canada niet meer zouden aanvallen. In Canada en de Verenigde Staten wakkerde de oorlog het nationalisme aan. In Canada verenigde de oorlog de Franse en Engelse kolonisten, die er trots op waren dat ze de invallers terug sloegen. Dit nationalisme was erg belangrijk voor een land met voornamelijk immigranten die niets met de Britse Kroon hadden. De nationalistische gevoelens leidde uiteindelijk tot de oprichting van de Canadese Confederatie onder Brits vlag. De oorlog zorgde ook voor een enorm wantrouwen van de Canadezen tegenover Amerikanen, die graag spraken over vrijheid en zelfbeschikking maar die maar weinig respect hadden voor vrijheid en zelfbeschikking van andere landen. Een wantrouwen dat nog altijd bestaat. De Canadese geschiedkundige Pierre Berton heeft opgemerkt dat zonder de Oorlog van 1812 Canada waarschijnlijk een deel van de Verenigde Staten zou zijn. Zonder de oorlog zou er nooit een Canadese identiteit zijn ontstaan en zou het land overrompeld geweest zijn door golven van Amerikaanse immigranten.
Nog even terug naar het fort. Na nog maar net van een bak redelijk sterke Canadese koffie te zijn bekomen wacht ons een nieuw feestje. Een stuk of acht musketiers komen uit het munitie depot voor een demonstratie musketschieten. Daarbij horen ook strategische passen, veel geknal en flink veel rook zorgen voor een mooi spektakel.
Dat er nooit echt is gevochten om het fort lijkt men hier te betreuren, men speelt in elk geval na hoe het had kunnen zijn. In de hoogte rijden grote trucks voorbij, zou men ooit zo hoog gekomen zijn met een mortier?
Toronto, vrijdag 24 augustus 2012
Foto’’s: http://www.flickr.com/photos/aadvanderdrift/sets/72157631251569568/