De buitenkant van de Beatrixhal in Utrecht laat al direct zien dat er iets met ruimtevaart in het gebouw plaatsvindt. In de hal staat een enorme namaak Space Shuttle. Zelf ben ik zeer sceptisch als ik de luxueus ingerichte ruimte op de zevende verdieping betreed. Jaren geleden was ik al eens naar Space Expo in Noordwijk geweest. Daar heeft de Europese ruimtevaartorganisatie een permanente tentoonstelling. Ik was er tijdens een presentatie van Jan Douwe Kroeske in het kader van een leerlingenwedstrijd. De leerlingen hadden het er snel gezien en eerlijk gezegd vond ik het ook niet zo interessant. Hier in Utrecht mag ik, jaren later, bij de NASA op herhaling. Om 14.00 uur arriveer ik als eerste op de docentendag. Daarna is het wachten op de andere collega’s waarvan er uiteindelijk twee niet komen opdagen.
Na een korte kennismaking hield de heer Niek Kok, een sterrenkundige, een inleidend praatje. Hij gaf aan dat de expositie uit drie delen bestond, de NASA-expo, een Nederlands ruimtevaart deel en een ESA deel.
Er komt eerst een inleiding over de dromers, dat waren bekende schrijvers en wetenschappers uit vorige eeuw, zoals Verne, Wells en makers van oude sciencefiction films. Kort gezegd, gaf deze ruimte aan dat de mens altijd al de ruimte in wilde. Dat dit nog geen 60 jaar geleden voor het eerst werd gerealiseerd zal veel leerlingen verbazen. Klik hier voor foto’s.
De oorlogsmisdadiger Werner von Braun speelde uiteindelijk een cruciale rol in de stap in de ruimte. Ik wist overigens niet dat sommige Amerikanen zo de pest aan hem hadden dat ze voorkeur gaven aan de Russen, die hebben toen als eerste de ruimte veroverd.
Stukken van een V2 liggen in een vitrine, deze V2 was een eerste serieuze raket die dood en verderf heeft gezaaid aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Helaas trof de raket op 3 maart 1945 ook het huis van mijn grootouders. De smalle wereld tussen succes en geluk komt helder aan het licht in deze tentoonstelling. Wat je er ziet is te veel om op te noemen. Niek is een goed verteller en in staat om ons maar liefst 3 uur en een kwartier te boeien met verhalen en toelichtingen.
In deze tentoonstelling zijn veel parafernalia die met ruimtevaart te maken hebben te zien. We lopen onder een model van de eerste ruimtekegel de Spoetnik. We zien de ruimte in de eerste raket en horen het verhaal van het hondje Laila dat als eerste levende wezen de ruimte zou hebben betreden. (bleek achteraf een Sovjet-propaganda-leugen).
Heel spectaculair zijn de diverse ruimtecapsules, raketmotoren en de astronautenkleding. Vreemd genoeg verveel ik me deze middag geen moment. Het lange staan en luisteren (er was geen moment van interruptie mogelijk) was prima vol te houden.
Aan het einde van de NASA tentoonstelling werd het voor het onderwijs interessanter. NASA is de lekkermaker, maar uiteraard willen we als lesgevende meer.
In Nederland werken maar liefst 35.000 mensen in de ruimtevaartontwikkeling. Iedere Euro die we er als land aan uitgeven levert 3 ½ Euro op. Onderzoek en ontwikkeling met ruimtevaart zijn uitdagingen voor de betere leerlingen, kennis maken daarmee kan in Utrecht. Ruimtevaart voegt techniek en de dromen samen. Als geograaf ben ik geboeid door Geosensing. Dit kwam aan bod bij de Nederlandse afdeling van de tentoonstelling. Grote en kleine satellieten doen onderzoek naar allerlei verschijnselen zoals diverse soorten vervuiling en de opwarming van onze aarde. De tentoonstelling laat zien hoe men met satellieten van Nederlandse makelaardij daar onderzoek naar doet.
Na afloop was er nog even een korte introductie van het lesmateriaal, spul dat je heel goed kunt inzetten in de onder- en bovenbouw. Geboeid raakte ik van het project CanSat. Leerlingen krijgen in dat project de mogelijkheid een capsule ter grootte van een frisdrankblikje te ontwikkelen en deze te lanceren. Diverse Nederlandse scholen hadden hier al aan meegedaan, de blikjes hingen dan ook aan het plafond in een speciale ruimte. In deze ruimte is het ook mogelijk te werken aan opdrachten.
Om zinvol de tentoonstelling te bezoeken zijn gidsen nodig. Zelf zou ik er in een half uur zijn uitgekeken. De toelichting die gegeven wordt maakt ieder stuk bijzonder en leerzaam.
Er kan ook overwogen worden om leerlingen een audiotour mee te geven. Daarmee doe je recht aan verschillende leerstijlen.
Mits met opdracht en idee wat er mee te doen is de tentoonstelling A Human Adventure heel erg de moeite waard. Mijn voorkeur zou uitgaan voor WO+.
Links:
wedstrijd Cansat: http://www.cansat.nl
Lespakket jaar 1/2: http://www.ahumanadventure.nl/g/content/download/nasa-lespakket-leven-op-mars-klas-1-en-2.pdf