DRIE VERGANE RIJKEN IN ZOSSEN WÜNSDORF

2016-0729 23 ZOSSENWünsdorf afficheert zich graag als bunker-boekenstad. Een combinatie waarbij ik mij niets kon voorstellen. De stad is overigens nauwelijks bekend, wel ken ik Zossen waar in de tweede wereldoorlog het OKH (Oberkommando des Heeres) zat.
De treinreis naar Zossen is een luxe tocht, de Deutsche Bahn lijkt e.e.a. goed voor elkaar te hebben. Zo is het meenemen van fiets een eenvoudige activiteit. De reis met de Regional Bahn naar Zossen duurt ca. een uur en voert langs alle grote en mooie stations van Berlijn: Hauptbahnhof, Potzdammerplatz en Südkreuz. Buiten Berlijn ligt vooral veel bos en heel veel ongebruikte bouwsels. Die bouwsels zijn makkelijk te herkennen aan de ingeslagen ramen en graffiti en meestal begint het dak ook al een vreemde, soms ingestorte vorm aan te nemen.
Aangekomen in Zossen moeten we ca. 6 km fietsen langs de B96, een provincieweg met veel en hard rijdend verkeer. Fietsen is niet overal even makkelijk in Duitsland, het beroerdst gaat dat nog in de voormalige DDR. Berucht zijn de grote klinkers en het ontbreken van fietspaden. Op de kruising richting Zossen komen we nog twee volkomen vergane oorlogsherdenkingsmonumenten tegen. Hier worden de vele doden uit de eerste en tweede wereldoorlog herdacht. De monumenten zijn vies, grauw en nagenoeg onleesbaar, duidelijk een teken dat deze omgeving nog altijd bezig is een plek te zoeken in de geschiedenis, die overigens nog maar sinds 1994 ten einde kwam.

2016-0729 032 ZOSSEN WÜNSDORFVlak bij Wünsdorf zien we ineens een monument van een astronaut en nog iets verder zijn raket. Nu bleek dat laatste een zogenaamde spitsbunker te zijn. Deze, lang voor de oorlog gebouwde torens, kunnen elk ruim 600 mensen beschutting geven tegen rechtstreekse bominslagen. Er zijn twee ingangen boven de grond zodat bij een flinke inslag in de omgeving er altijd wel weer een uitgang te vinden is. Van 1910 tot en met 1994 overheersen soldaten deze omgeving.

In een boekwinkel kopen we kaartjes voor de rondleiding. Een bezoek aan de bunkers is enkel met een gids te ondernemen. Niet dat je veel informatie kreeg van deze in zichzelf gekeerde suf feiten oplepelende vrouw. Wel kreeg ik de namen van Stief, von Staufenberg, , Fellgiebel en Wagner mee. Dat waren generaals die op 20 juni 1944 een aanslag tegen Hitler hadden ondernomen en hier werkten. Voor wat het historisch waard is, het Duitse leger was over het algemeen gek op oorlog, maar moest weinig hebben van volkerenmoord.

Keizer Wilhelm II liet zijn leger in de bossen van Zossen rond 1910 een oefenterrein aanleggen ter voorbereiding van de eerste wereldoorlog. Logischer wijze was deze plek ook een opleidingsgebied voor gymnastiekdocenten voor zowel in het leger als in de burgermaatschappij. Met gymnastiek en drillen kon je de jeugd immers opvoeden om voor het vaderland te vechten. In WO I was er zelfs een halve maan kamp met overwegend Moslimgevangenen. Voor hen was er zelfs een moskee. De moslims die in gevangenschap overleden werden in het Zehrendorfer Friedhof begraven.

Ter voorbereiding op de tweede wereldoorlog kwam hier eerst een tankregiment die tevens als doel had de pantservoertuigen te verbeteren. Gezien de successen in de Blitzkrieg aan het begin van die oorlog is dat laatste zeker goed gelukt. De Duitse tanks waren superieur gedurende de hele tweede wereldoorlog. Bijzonderheid is dat de eerste ontwikkelingen van de tanks in samenwerking met de Sovjets werd ondernomen. Pas na de machtsovername door Hitler werd deze samenwerking beëindigd.

2016-0729 063 WÜNSDORF toegang opgeblazen OHKDe bunkers hebben de namen Maybach en Zeppelin. Ze werden in de vorm van grote boerderijen gebouwd door ruim 2000 arbeiders. In 1939 vestigde het Duitse leger hier zijn OKH. Al het telefoonverkeer voor dit leger verliep via Zossen. Vreemd dan ook dat deze plaats slechts een keer werd gebombardeerd. Een gebeurtenis waarbij slechts enkele soldaten bij om het leven kwamen. Na de oorlog moesten alle Nazi oorlogsfaciliteiten worden opgeblazen. Dat daarvoor te weinig dynamiet was is goed te zien, het lijkt wel alsof de bunkers zijn ingezakt.

Ruim 70 jaar weer en wind hebben beton, noch staal aangetast. We lopen over een smal pad tussen de diverse gebouwen waar de vroegere generaalstaf van het Duitse leger zich ooit bewoog. Als het hek van dit afgesloten deel achter ons dichtgaat komen we in een ander verloren en vergeten gebied. We gaan de tot 18 meter onder de grond diepe bunker in van het Russische leger. Het sovjet leger had schijnbaar niet alles opgeblazen. Dit deel heeft men tot 1994 als opperste commando van het Sovjet leger in Europa gebruikt. Met een beetje oorlogscreativiteit heeft men deze bunker (Maybach I) omgebouwd tot atoomschuilkelder. Volgens Russen die hier geoefend hebben kon je er overigens maar drie dagen onder de grond leven, daarna was de lucht zo verpest dat het hele gebouw naar knoflook stonk.

2016-0729 083 WÜNSDORF ondergrondse bunkers Russisch legerDikke deuren, lange gangen, buizenpost en donkere commandozalen zien we bij een rondgang in een steeds kouder wordend ondergrondse wereld. In deze wereld van koude oorlog leefden en werkten ruim 40.000 soldaten met hun gezinnen.

Na jaren verwaarlozing zagen enkele inwoners van Wünsdorf hier een toeristische attractie in, een van de weinige mogelijkheden van bestaan in een omgeving die zo lang door militairen van allerlei aard was gedomineerd. Een dominantie die je terug ziet op de begraafplaats van Zehrendorf en later in de enorme leegstaande kazernes van het ooit zo machtige Sovjetleger.

2016-0729 132 WÜNSDORF verlaten Russische kazernesDat, mede dankzij Jeltsin en Kohl, het Russische leger vreedzaam in 1994 is vertrokken mag een wonder heten. Voor Wünsdorf was het echter een ramp. Het dorp lijkt in verval, ondanks dat je her en der wel mooie huizen met dure auto’s ziet, kun je aan de infrastructuur zien dat deze omgeving geen echte middelen van bestaan meer heeft. In de Duitse pers staan beide dorpen tegenwoordig bekend als centrum van rechts-extremisme.

29 juli 2016

Foto’s

This entry was posted in Duitsland, Reis foto's, Reizen and tagged . Bookmark the permalink.

Comments are closed.