Franz Xaver Messerschmidt heeft 69 bustes gemaakt met bijzondere stemmingen. Koppen die als18e eeuwse emoticons dienst kunnen doen. De karakteristieke koppen beelden elk een bijzondere emotie uit. In museum Belvedère te Wenen stonden er een stuk of 12 in een grote cirkel. Allemaal met de meest bijzondere grimassen.
Messerschmidt volgde andere kunstenaars die ook al bezig waren met menselijke emoties. Sinds de verlichting begonnen die emoties immers een eigen rol te spelen. Vreemd dat een verwoed verzamelaar als Freud daar niet minstens een kopie van had. Emoties zijn immers een expressie van iemands innerlijke gevoelens. De meest bijzondere zie je meteen als je binnenkomt in het zaaltje waar de koppen staan opgesteld. Een smalle kop met tuitende lippen.
Franz Xaver Messerschmidt werd geboren in 1736 (overleed in 1783). Uiteindelijk is hij beroemd geworden door deze hoofden. Hij was een aan stemmingen onderhevig mens, vermoedelijk een geniale gek.
Hij begon na 1765 met het maken van hoofden. Een reis naar Rome, waar hij beelden van Romeinse senatoren zag inspireerden hem. De hoofden met de sterkste karaktertrekken maakte hij het laatst. Volgens een van zijn leerlingen leed Messerschmidt aan hallucinaties en paranoïde ideeën. De man maakte zich in zijn omgeving behoorlijk onmogelijk. Dat leidde er toe dat hij in 1774 niet werd aangenomen als hoofd van de academie der kunsten. Een grote teleurstelling, mede omdat hij daar al sinds 1769, doceerde. Zelfs zijn onderwijsbevoegdheid werd hem ontnomen. De voorzitter van de academie schreef in een brief aan de keizerin dat Messerschmidt weliswaar zeer goed zijn werk verstond, maar dat hij leidde aan een geestesstoornis.
Verbitterd verliet Messerschmidt Wenen en ging terug naar zijn geboortedorp Wiesensteig en later naar München. In München was hem een baan beloofd die hij ook niet kreeg. Als een kluizenaar werkte hij vervolgens aan de koppen die soms zeer absurde vormen hebben.
De hoofden doen na 250 jaar nog steeds iets met mensen die ze voor het eerst zien. Sommigen lijken veroordeelde misdadigers, van anderen vermoed je een ernstige geestesziekte. Gekke lange dunne lippen, lelijke neuzen en bijzonder haar. Alles komt voor in de beeldengroep van Messerschmidt. Hoewel het niet toegestaan is om hier foto’s van te maken in museum Belvedère, wordt het hier oogluikend toegestaan. De koppen zijn immers te gek voor woorden.
