BEETHOVENS NEUNTE in Konzerthaus

image
Het fenomeen Nieuwjaarsconcert associeer ik met Strauss muziek. In Wenen is er echter ook een Nieuwjaarsconcert van Beethoven. De negende symfonie.
Toen we op 26 december op het vliegveld van Wenen aankwamen konden we echter niet vermoeden dat de eveneens bij de koffers wachtende Ton Koopman een aantal dagen later (1 januari natuurlijk) het concert zou dirigeren. De negende van Beethoven wordt traditiegetrouw, jaarlijks, door een andere dirigent met het Weense Symfonieorkest uitgevoerd.

In 1913 werd het Konzerthaus geopend. Sindsdien staat het er om bekend dat het klassiekers speelt maar ook moderne experimentele muziek. DE architect en Ferdinand Fellner en Hermann Helmer zorgden voor het ontwerp. Het klassieke gebouw is niet overdreven mooi. Vooral het podium lijkt mij erg onpraktisch. ER was nauwelijks plaats voor de 105 zangers (waarvan er overigens een onwel werd).

De zogenaamde Koorsymfonie, zoals Beethoven deze oorspronkelijk noemt is een symfonie met koorfinale op Schillers ode An die Freude voor groot orkest, vier solisten en vier koorstemmen, gecomponeerd. Oorspronkelijk was de muziek opgedragen aan de koning van Pruisen Frederik Willem III.

De negende kenmerkt zich door de grote dynamiek, de krachtige gevoelsuitingen in nauwelijks waarneembaar kleine stiltes en in overweldigend grote gebaren. Voor zover ik kon beoordelen lukte dat Ton Koopman ook. De sopraan, alt, tenor en bariton. De koren zijn sopraan, alt, tenor en bas stonden op ene verhoging, vooral de bas was helder en verstaanbaar, bij de anderen ging dat lastiger.

De ode “An die Freude” (lofzang op de vreugde) is een gedicht van de Duitse dichter Friedrich von Schiller uit 1785. Beethoven nam er enkele regels uit over in het vierde en laatste deel van de symfonie. Wie de negende niet kent weet dit wel en wacht daar dan ook op. Het koor vertolkte dat op een fantastische wijze.

O Freunde, nicht diese Töne!
Sondern laßt uns angenehmere
anstimmen und freudenvollere.
Freude! Freude!

Ton Koopman stond als een dolle voor orkest en koor te springen en te bewegen. Een zeer emotionele dirigent. Het blad, Die Presse, was zeer lovend over Koopman. “Ton Koopmans springlebendiger Totaleinsatz sorgte jedenfalls für durchgehende Spannung – das ist mehr als zulest von einem Grossteil der Silvester- “Neunten” behauptes werden durfte. Der Jahreswechsel im Konzerthaus gelang also con anima und damit durchaus denkwürdig. Ik kan dat niet “zo scherp beoordelen, maar naar wat ik hoorden en de intensiteit van het gespeelde beoordelend was het zeker de moeite waard.

This entry was posted in Oostenrijk, Reizen and tagged , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.