APLUS NAAR DE RUG

In het teken van het lustrum “for infinity 4∞”organiseert de Scholierenacademie van de Rijks universiteit van Groningen gastlessen waaraan onze leerlingen mee konden doen. Ze worden zo bekend en enthousiast gemaakt voor Wetenschap en onderzoek. Maar liefst 106 Aplussers passeerden het bordes van de Broerststraat.
Aplus is de laatste groep van het jaar die in het kader van for infinity 4∞” de universiteit bezoekt. Na de ontvangst in de Bruinszaal met een kopje thee of koffie en plak cake gingen de leerlingen in drie groepen uiteen.
Verspreid over de diverse gebouwen in het centrum van de stad werd verteld over de Ster van Bethlehem, de geschiedenis en kunst van de RUG en was er een case over Kees.
Groep 1 ging als eerste naar een lezing van Prof.dr. Peter Barthel. Hij vertelde over de ster van Bethlehem vanuit wetenschappelijk perspectief.
De Ster van Bethlehem wordt door de evangelist Mattheus in de bijbel genoemd (Mattheüs 2:1-12). Peter Barthel en de theoloog Prof.dr. Geurt Henk van Kooten vroegen zich af of er kort na de geboorte van Jezus zo’n bijzonder hemelverschijnsel kon zijn geweest. Bij het optellen van de regeringsperioden van de Romeinse keizers is ooit een fout gemaakt (in de zesde eeuw door een monnik). Jezus geboorte heeft met grote waarschijnlijkheid plaats gehad in de periode tussen 7 en 5 voor het begin van onze jaarteling. Voorheen dacht men dat Christus in het jaar nul werd geboren. Koning Herodus overleed in 2 voor onze jaartelling en nog tijdens zijn regeer periode liet hij alle kinderen tot 2 jaar vermoorden. Herodus was bang dat een andere koning zijn plaats in zou nemen, een koning die volgens de wijzen uit het oosten net was geboren. Die wijzen wisten dat dankzij de ster.

Astronomen hebben berekend of er een bijzondere hemelverschijnselen in die periode kan hebben plaatsgehad. Voor de komst van zijn Oosterse gasten wist Herodes nog van niets: het hemelverschijnsel moet dus niet heel erg opvallend zijn geweest. Dat sluit bijvoorbeeld een komeet (“staart-ster”) of een exploderende, ultra-heldere ster (nova of supernova) uit – die hadden ze in het land waar Jezus werd geboren dan ook wel gezien. Waarnemingen vonden toen zonder telescopen plaats, die apparaten werden pas in 1608 uitgevonden. Het hemelverschijnsel moet dus wel met het blote oog gezien kunnen worden.

Met behulp van computers en de thans met grote nauwkeurigheid bekende banen van aarde, maan en planeten rond de zon, kan men exact de hemel op elke plaats en op elk tijdstip in de genoemde periode narekenen. Op een Appje (bijvoorbeeld Starry Night: http://astronomy.starrynight.com/ ) is dat terug te vinden.
Samenstanden van twee of drie heldere planeten komen geregeld voor en die zijn tamelijk opvallend. Zulke samenstanden zijn in het verleden veelvuldig voorgesteld als kandidaten voor de Ster van Bethlehem. Echter, zo’n samenstand duurt een paar dagen, en uit Mattheus’ verhaal moeten we opmaken dat het fenomeen weken gezien moet zijn geweest. De Ster is gezien door de wijzen en na hun aankomst in het land van Jezus ging de Ster zelfs uit en uiteindelijk stond deze stil boven Bethlehem.

Heel waarschijnlijk is het volgende gebeurd:
De Ster van Bethlehem is de planeet Jupiter, de zogenaamde koninklijke “ster”. In het voorjaar van het jaar 6 voor onze jaartelling bevond Jupiter zich in het sterrenbeeld Ram (Aries). Op 17 april van werd Jupiter kort afgeschermd door de maan. Aries was het sterrenbeeld van Judea, het land van Jezus (nu Israël). Bijzonder was dat ook de planeten Saturnus en de zon in de buurt stonden, dat was voor de oosterse astrologen of drie wijzen een heel bijzonder moment. Deze gebeurtenis maakte dat enkele van deze wijzen naar Judea trokken om te kijken wat daar aan de hand was. Toen ze hun waarneming aan Herodes doorgaven liet hij kinderen vermoorden. Bangals hij was om door een andere koning te worden afgezet.

De planeten Jupiter, Mars en Saturnus zijn buitenplaneten, die staan verder van de zon dan de aarde. Als je op aarde naar die planeten kijkt lijkt het of ze af en toe enige weken in omgekeerde richting bewegen (een retrogade). In het jaar 6 voor Christus begon deze retrograde beweging op 23 augustus en stopte op 19 december. Rond die laatste datum stond de planeet ongeveer een week stil tussen de sterren, nog altijd in het sterrenbeeld Aries (ook wel Ram genoemd), om vervolgens zijn gewone baan weer te gaan. Het is dus goed denkbaar dat de retrograde beweging de periode weergeeft dat de Ster voor de wijzen uitging tijdens het laatste deel van hun tocht, en de stationaire periode het stilstaan boven Bethlehem. In het jaar 6 voor Christus vond er een bijzonder fenomeen van astrologische aard plaats. Wetenschappers denken nu, volgens Barthel dat dit de Ster van Bethlehem was.

Na deze zeer boeiende lezing ging onze groep via de Oude Kijk in het Jat straat naar het universiteitsmuseum. Hier gaven de studenten Charlotte Rixten en Isaac Vogelsangh een rondleiding. Ze vertelden verhalen over het ontstaan van de Universiteit. De geschiedenis van het gebouw aan de Broerstraat en de kunst van de Universiteit.
De Rijksuniversiteit Groningen bezit een grote hoeveelheid kunst. Waar je ook loopt in universitaire gebouwen, welke werkkamer je betreedt, in elk trappenhuis, op elk binnenplaatsje, overal ontdek je wel een kunstwerk. Dat kan een schilderij zijn, een monumentale wandschildering, een borstbeeld, maar ook een bewerkte trapleuning of architectonisch detail. Na het verhaal over de beruchte brand van het Academiegebouw concentreerden we ons op de architectuur van het nieuwe Academiegebouw, een bouwstijl die als ‘academisch’ aangemerkt kan worden. Ook volkenkundige objecten vanuit de antropologie, onbekende portretten en bustes van wetenschappers sierden een grote zaal. Ook kunst uit de zogenaamde BKR collectie werd getoond. Beeldende Kunstenaarsregeling).
Ook een aantal gerenommeerde Ploeg-kunstwerken die anders in het bestuursgebouw hangen waren te zien. De schilderijen hangen dicht op elkaar alsof je in een ouderwets museum loopt. Helaas was de sleutel van de klassieke bovenzaal kwijt waardoor we een stukje van dit kleine museum misten. Zondagavond is er een uitzending over de ster op televisie en in het DvhN van zaterdag 20 december staat het hele verhaal nog eens.

Het, voor ons laatste, onderdeel was een case over Kees. Studenten Pedagogiek vertelden over autisme en de gevolgen daarvan op iemands leven. In de oude Rechtbank aan de Oude-Boteringenstraat werd de NCRV film “Het beste voor Kees” besproken. Deze uitzending komt op maandag 29 december weer op tv. De 44-jarige Kees Momma is autistisch. Alleen dankzij de hulp van zijn ouders kan Kees omgaan met de angsten en obsessies die hem kwellen en lukt het hem zich staande te houden in de voor hem zo bedreigende wereld. Maar wat gebeurt er met Kees als zijn ouders, inmiddels 80 en 83 jaar oud, niet meer voor hem kunnen zorgen?
Toen Kees werd geboren, was er weinig bekend over autisme. Op goede dagen zit hij in zijn chalet in de tuin waar hij zijn zelfgemaakte Japanse proefwerken kalligrafeert. Of hij reist met zijn modeltrein door Europa, waarbij hij de rit in zijn hoofd naspeelt. Op slechte dagen, wanneer een van zijn angsten of obsessies de kop op steekt, heeft Kees het zwaar.
Aan de hand van de fragmenten werd met de leerlinge gediscussieerd over wat er gebeurde. Caro Cozijnsen, studente pedagogiek, was
De film staat ook op internet: https://www.youtube.com/watch?v=UBI0GzX94Do

16056189805_00614b8201_oNa afloop van de drie “colleges” was er nog ruimte voor een korte en voedzame gezamenlijke lunch. Deze werd in de Bruinsmazaal genuttigd. Na afloop zijn er foto’s op de trappen in de hal en op het bordes van de Universiteit gemaakt.

Foto’s: https://www.flickr.com/photos/aadvanderdrift/sets/72157649838412255/

This entry was posted in Onderwijs and tagged . Bookmark the permalink.

Comments are closed.