Paupers in Kerimäki

2013-0707 022 1853 SaloinenHoewel ik de beelden niet kende, komt het verschijnsel pauperbeelden mij niet onbekend voor. Paupers zijn er altijd, wij helpen ze op verschillende manieren, maar een samenleving zonder paupers is een lastig bereikbaar ideaal. Hooguit weten we het aantal paupers te beperken. De ergste gevallen die wij in Nederland hebben gaan vaak naar de voedselbank. Hoewel we doen alsof het verschijnsel voedselbank amper een decennium oud is, bestaat de armen afhaal al sinds mensenheugenis. De kerk nam daarbij meestal het voortouw. Ook die voedselbank lijkt nog een zweem van diaconie te hebben. Geld geven aan de armen promoot ook de huidige paus. Eeuwenlang wordt steun aan de armen en onderdrukten vanuit het nieuwe testament aangemoedigd en doen de prelaten daar wel eens iets mee. De Finnen lijken daar een heel bijzondere vorm aan te geven. Pauperbeelden moedigden kerkgangers bij de uitgang aan tot het doen van een donatie. De centen stop je in de borst van het beeld. De opbrengst komt daarna ten goede aan de behoeftigen.

In de grote houten kerk van Kerimäki is een tentoonstelling van deze bedelbeelden. In de kerk is alles, behalve de fundering, van hout. De balken in de kerk zijn zelfs geschilderd alsof het marmer is. De kerk heeft genoeg plaats voor 3500 bezoekers. In het boerendorpje Kerimäki wonen niet eens zoveel mensen. Van heinde en verre kwam men met behulp van grote kerkboten hier. Het merengebied kende met zijn waterwegen uitstekende transportmogelijkheden. De kerk heeft weliswaar een paar kachels, maar in de winter zijn er wegens de strenge vorst geen diensten.

De houten beelden van de paupers zijn stuk voor stuk huisvlijt op een hoog niveau. Het oudste beeld dat ik aantrof onder de 42 dateerde uit 1800. Vaak staat er een tekst bij, naast maar het liefst boven het beeld. Zo’n tekst verwijst naar een bijbel passage of er staat “hij die medelijden heeft met de armen, geeft aan de Heer”.

De meeste beelden komen uit de 19e eeuw, veteranen uit de Finse oorlog (1808-1809) stonden vaak model. Ook in de late 17e eeuw waren er pauperbeelden. De traditie kent nog geen einde, want ook nu nog laten kerken soms een beeld maken. In de tentoonstelling tref ik dan ook een pauper uit 2011 aan. Wie een muntje doneert krijgt daarvoor een vrolijke klingel terug.

Nergens elders in de wereld is het pauperbeeld bekend. De houtsnijkunst op de wijze zoals hier uitgevoerd komt uit Duitsland en soms van houtsnijkunst die de schepen in vervlogen tijden versierden.

In Finland zijn 180 houten paupers bekend, daarvan zijn er nog zo’n 145. Er is zelfs één vrouwelijke pauper, al zal het geld in de borst deponeren niet direct de bedoeling zijn., Diverse paupers doen nog steeds hun werk, ze zamelen geld in. De geldinzameling is er dan niet alleen voor de armen, maar ook de missie en ander sociaal werk wordt met de opbrengsten verricht.

De Finse paupers zijn een onderdeel van geschiedenis en volkskunst, een speciale stichting probeert herkomst en achtergrond van het verschijnsel te reconstrueren.

Het valt hier overigens op dat toeristen vaak op Finse volksvlijt worden getrakteerd. De knutselliefde in dit land met zijn lange donkere winters is grenzeloos. Op de markt van Savonlinna dringt het huisbrei- en houtsnijwerk zich permanent aan je op. Het is meestal niet bijzonder, het geringe vakmanschap is soms pijnlijk . De trotse makers/verkopers vragen er nog eens aardige prijzen voor. Het sufste trof ik aan in het Savonlinna museum. De bovenverdieping is er deels met zelfbouw speelgoed vliegtuigjes opgesierd.

Tegenover de paupers van Kerimäki is een klein restaurantje, daar zit onderuitgezakt in een stoel de vetklep van het dorp. Deze corpulente houtenpop roept op tot consumeren, een mooier contrast is niet te vinden.

Meer Paupers
2013-0707 019 1845-Jalasjärvi2013-0707 020 onbekend2013-0707 021 1835-Merijarvi2013-0707 022 1853 Saloinen2013-0707 023 onbekend houten been2013-0707 024 1870-Kuhmalahti2013-0707 025 1848-Orivesi2013-0707 026 1960 Karvia2013-0707 027 1850-Lestijärvi2013-0707 028 1869-Kauharjärvi2013-0707 029 1800-Ylistaro2013-0707 030 1800-Ylistaro2013-0707 031 1848-Orivesi2013-0707 032 1855 Karu2013-0707 033 (l) 1905-Kodisjoki (mid) 1984-Haukipudas ((r) 1838-Kodisjoki2013-0707 034 1905-Kodisjoki2013-0707 035 1820-Käliviä2013-0707 036 2011-Ite2013-0707 037 1842 Lappejarvi2013-0707 038 1955-Keuree2013-0707 039 1955-Keuree2013-0707 040 onbekend

This entry was posted in Reizen, Scandinavië and tagged . Bookmark the permalink.

Comments are closed.