HERINDELING, de eerste overweging

image

Sinds 1848 wonen we in ons land politiek-bestuurlijk gezien in het ‘Huis van Thorbecke’. Deze geniale staatsman heeft een constructie ontworpen waar we ruim 165 jaar daar na nog van profiteren. D66 koestert dit huis waarvan de structuur robuust en dynamisch is. Op elk niveau van bestuur zijn de bevoegdheden van de Koning, Staten Generaal, Provincies en Gemeenten geregeld. De Gemeente, met haar Raad, College en ambtenaren is daarbij de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat. Deze bestuurslaag voert zelfstandig haar taken uit, taken die steeds belangrijker gaan worden.

Na 165 jaar is er veel veranderd in ons land. Van de ruim 1200 gemeenten zijn er nog ruim 400 over. Ondanks de toegenomen grootte ervan is het aantal taken zodanig dat we samenwerking en hulp bij anderen zoeken.

Aan het huis van Thorbecke zitten nu bijvoorbeeld regionale samenwerkingsverbanden als de Regio Groningen-Assen, de RUD, werkvoorzieningsschap Ability en BMW. Deze hulpstructuren werken soms meer, soms minder succesvol. Hoe dan ook, onze gemeente is te klein voor de taken die we hebben en ze zal almaar meer samenwerking nodig hebben.

Een groot nadeel van de intergemeentelijke samenwerking is dat een deel van het gemeentelijke beleid zich aan onze democratische processen onttrekt. De Raad heeft veelal weinig tot niets te zeggen over deze noodzakelijke hulpstructuren.

Ons huis is te klein geworden, we kunnen geen nieuwe bijgebouwen gebruiken, we hebben een gemeente nodig die zelf haar beleid maakt en niet afhankelijk is van de grootste gemene deler.

“Grenzeloos Grunnen” is uiteindelijk de katalysator van een noodzakelijk proces. Tot mijn verrassing steunt zelfs de meerderheid van de burgermeesters van de 23 gemeenten dit, hun positie berovende, voorstel. De commissie Janssen heeft dan ook, wat ons betreft, zeer goed werk gedaan. Hoeveel van dergelijke rapporten hebben een zo’n grote impact.

Het was dan ook zeer teleurstellend te moeten vernemen dat slechts 54 burgers (zijnde 0,3 % van de totale Winsummer bevolking) moeite nam om mee te praten over een komende herindeling. Dat er een herindeling komt staat voor ons wel vast. Het Rijk vraagt het, de Provincie wil het en velen zien (gelukkig) de noodzaak. Daarbij denk ik aan de krimp en de zwakke bestuurskracht van de meeste van de 23 gemeenten. Besluiten stellen soms in dit huis uit bij ziekte van een ambtenaar. 

Dan rijst de vraag. “Hoe gaan we de noodzakelijk schaalvergroting vorm geven?”. Daarvoor zien wij de volgende voorwaarden als noodzakelijk

  • Op gemeentelijk niveau zal de nieuwe Gemeente haar taken zelfstandig en integraal, met de vereiste kwaliteit, uitvoeren. Wij pleiten voor een Gemeente die groot genoeg is om de noodzakelijke voorzieningen te organiseren en waarbij de Raad haar kader stellende functie naar behoren kan uitvoeren. Een verzorgingsgebied van minimaal 60.000 inwoners is daarvoor noodzakelijk.
  • De nieuwe Gemeente zal bestuurlijk een stevige tegenspeler moeten zijn van de provinciale diensten en een gelijkwaardige gesprekspartner van de stad.
  • De nieuwe Gemeente zal een financieel zelfstandige koers moeten kunnen voeren

Herindeling is voor ons geen doel, maar slechts een middel om in de toekomst te kunnen voldoen aan de belangrijkste randvoorwaarde van onze bestuurslaag, namelijk een gemeente die zelfstandig de taken integraal en met de gewenste kwaliteit kan uitvoeren.

Grenzeloos Grunnen is in onze ogen een helder rapport. Gevaarlijk zijn de beoogde geografische grenzen daarin. D66 Winsum ziet dit rapport dan ook als advies, maar uiteindelijk gaan de individuele Raden over de invulling.

De grenzen in het rapport gesteld liggen niet vast. Van Lauwersoog tot aan Dollard tou is mooi, maar wil Bedum niet liever bij Stad en Middagh-Humsterland één geheel blijven. Waarom past Zuidhorn niet in het plaatje? Voor D66 zijn de beoogde grenzen zeker geen uitgemaakte zaak. Actief overleg en onderzoek zijn noodzakelijk en zinvol, het lijkt ons in elk geval dan ook goed een bezoek aan de westkant van het Reitdiep af te leggen ter oriëntering.

Natuurlijk is er bij verdere invulling en concretisering nog veel werk te verzetten en moet veel worden geregeld en uitgelijnd. Het waarom is voor ons duidelijk met dank aan het rapport Jansen. D66 is voor een herindeling en zou graag willen dat wij daarin vooral initiatieven nemen en niet af wachten.

Vanuit de Marne en Eemsmond zijn al geluiden die de beoogde samenwerking willen. Het moet mogelijk zijn zo snel mogelijk andere partners te vinden en die over te halen. De Provincie spreekt van muurbloempjes als het gaat om de achterblijvers, dat is o.i. geen aantrekkelijk perspectief.

This entry was posted in Politiek and tagged , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.