ST. JACOBS Amish of Mennonieten als toeristische trekpleister

Wie naar het zuiden van Ontario gaat rijdt richting het vroegere Berlin, na de eerste wereldoorlog werd de naam van de stad omgedoopt in Kitchener. Verderop ligt Londen, migranten uit die steden hadden zeker invloed op de naamgeving. Oude migranten als de Amish of Mennonieten kan men er ook tegenkomen. Ze zijn direct te herkennen, in dit land van de grote auto’s rijden zij nog rond in zwarte, gesloten of halfopen vierwielige koetsjes met een paard ervoor. De koetsjes of buggy’s worden bestuurd door een man in een ouderwets pak of vrouw met weide rokken. Deze Amish of Mennonieten leven al vele generaties in Canada en moderniseren nauwelijks. Het lijkt wel of ze zich niets van de moderne, jachtige wereld aantrekken.

589-CANADA-St Jacob marktIn het liedje “Amish Paradise” wordt op heldere manier het leven van deze mensen geschetst. Ze hebben eigen scholen, zijn niet verzekerd, gaan niet in militaire dienst en doen ook niet mee aan verkiezingen. Technisch leven ze in de 19e eeuw, want ze gebruiken geen stromend water of gas uit openbare gasleidingen, of elektriciteit, ook hebben ze geen telefoon, radio of televisie, laat staan een computer. Voor vervoer hebben ze buggy’s, om het land te bewerken en zijn paard en ploeg voldoende. Een traditionele arbeidsverdeling tussen mannen en vrouwen is de norm. De mannen zijn voornamelijk landbouwer, veeteler of soms handwerksman. De vrouwen zorgen voor de kinderen, bakken, koken en maken samen met andere vrouwen quilts (lappendekens).
Als wij op de markt een worst kopen word ik aangesproken in het Duits, de taal die men onderling spreekt. Het valt in het korte gesprekje op dat ze erg vriendelijk zijn, maar een lange conversatie niet nodig achten. Iedere buitenstaander, zelf een Nederlander is English.

De St. Jacobsmarkt is een lokale markt waar veel Mennonieten rondlopen. Bij een bord zien we dat ze van hun bijzondere positie gebruik maken. We kunnen vanaf de markt met een toeristische door Mennonieten 606-CANADA-St Jacob marktbestuurde paardentrein door het landschap rijden. Ik probeer het, maar mijn allergie weerhoudt mij van een serieuze poging dit door te zetten. De rondrit gaat ook naar een Amish boerderij, dat zouden we graag willen zien, helaas jeukopwekkende paardenschilfers verhinderen dat. Op de markt doen we wel een paar kleine boodschappen. Bij een vrouw, nagenoeg naast de ingang kopen we 11 potjes Maple sirup, naast de siroop kopen we elders een plak zeer smaakvolle worst en kersen. De kersen zijn groter dan we ze in Nederland kennen, en ook lekker.

599-CANADA-St Jacob marktIn diverse kraampjes verkopen vrouwen met een Mennonieten kapje allerlei moderne producten. Uiteraard loopt hier alles wel op elektriciteit, er bestaan naast de strengere in de leer ook soepele gelovigen.
Het principieel vreedzame groepje schijnt onderling zeer heftige discussies te hebben over de juistheid van de leer. Gelovigen eigen zullen we maar zeggen.

In St. Jacobs lopen we door het stadje en bezoeken er het Mennonieten bezoekerscentrum. Dit pand wordt door de Mennonieten gerund om uitleg te geven over hun leer. Een heel aardige video geeft helder aan wat ze zijn en wat ze doen. Waar ik van schrok was de vreselijke vervolging van deze groep. Ik kan geen reden van het waarom vinden, het zijn immers vreedzame protestantse christenen, die juist in overwegend protestantse gebieden stelselmatig werden mishandeld en vermoord.

609-CANADA-St Jacob dorpIn dit centrum koop ik een beschrijving van een rondrit door de omgeving. Al snel leren wij dat de boerderijen van de Mennonieten herkenbaar zijn aan de groene daken en het ontbreken van elektriciteitsleidingen naar de ruime landbouwbedrijven.

Al zijn er veel verschillende stromingen binnen de Amish-gemeenschappen, met uiteenlopende godsdienstige en maatschappelijke leefregels, één ding hebben ze gemeen: hun christelijk geloof, dat zeer bijbelvast is en op oude principes gebaseerd.
Amish zijn volgelingen van de Zwitser Jakob Amman die in 1693 brak met de minder radicale Mennonitische hoofdstroom. Door geloofsvervolgingen in Zwitserland gedwongen trokken veel Amish en Mennonieten naar o.a. Nederland, Polen en Rusland. Vanaf 1737 emigreerden vervolgens weer grote groepen naar Noord-Amerika omdat hun levenswijze in Europa vaak nauwelijks getolereerd werd. Anderen sloten zich in de loop der tijd weer aan bij de mennonieten of andere doperse bewegingen. Door de traditioneel grote gezinnen groeit deze bevolkingsgroep heden ten dage nog steeds behoorlijk, gezinnen met 10 kinderen zijn geen uitzondering. Bij de Amish vallen het kerkelijke, sociale en familieleven vrijwel samen. Hierdoor ligt de nadruk niet echt op de theologie maar op de praktijk van het geloof. Ze zijn ook een zeer gesloten groep.

We passeren grote welvarende boerderijen met en zonder elektra, een fabriek eigendom van Amish heeft een generator als tussenoplossing. Heel bijzonder is een school. Een public school met enkel Amish komen we tegen. Kinderen gaan hier tot hun 14e levensjaar naar toe. Geen van hen maakt de school (tot en met leerjaar 8 dan ben je meestal 15 jaar in Canada) af.

Meerdere kerken komen we tegen. Dat is opvallend want volgens de beschrijving in ons boekje worden erediensten eenmaal per twee weken gehouden bij een van de leden thuis. Daar is men dan in het algemeen drie tot vier uur actief met preken en zingen.
In het stadje Elmira staan meerdere grote gebouwen met ervoor een parkeerplaats voor buggy’s. Ik zou er graag eens kijken op een zondagse dag.

641-CANADA-elmira paardenparkeergarageIn ditzelfde Elmira kijken we in de straat achter de winkels, daar zijn overdekte paardenparkeerplaatsen voor de buggy’s. Of de beesten het waarderen weet ik niet, maar ze zijn er goed tegen hitte en kou beschermd. Een plek om dagelijks je koets te plaatsen kost 60 dollar per maand. Af en toe komen er traditioneel geklede mensen uit de koetserij gelopen, daarbij nauwelijks op hun omgeving lettend.

Als wij uiteindelijk weer verder gaan vallen de brede vluchtstroken naast de wegen op. Een geel bord met paard en wagen doet vermoeden dat de wegen er liggen om de buggy’s ruimte te geven.

St. Jacobs, dinsdag 21 augustus 2012

Foto’s: http://www.flickr.com/photos/aadvanderdrift/sets/72157631192078798

This entry was posted in Canada, Reizen and tagged , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.