SWOLGEN, het katholieke landschap

Sinds de laatste verkiezingen is het duidelijk dat het katholicisme is verdwenen uit Limburg. Als ik het over katholicisme heb dan bedoel ik uiteraard Rooms katholicisme. De andere vormen, zoals de Oudkatholieke, Vrij-, Poolse of Duitse oudkatholieke kerk komen hier niet veel voor.

Voor wie het in het protestantse deel van Nederland nog niet weet, geef ik de hoofdkenmerken van de katholieke kerk. Allereerst scharen de Roomsen zich onder de bisschop van Rome, ook wel de Paus genoemd. Vervolgens hechten de katholieken grote betekenis aan de twaalf artikelen van het geloof die ze de apostolische geloofsbelijdenis noemen. Daarin komt het er in het kort op neer dat men in Jezus en alles wat daar om heen hangt gelooft. Groot verschil met de andere christenen is de eenheid van de kerk vertegenwoordigd door de Paus uit Rome. Opvallend is de kreet “gemeenschap van heiligen”. Hierdoor zie je in het land der Roomsen vaak heel veel kapelletjes, waardoor het landschap wordt gekleurd. Minder fraai zijn overigens de vele kruizen die je overal ziet. Het doet mij in elk geval pijn iemand gemarteld te zien worden.

2012-07-15 10.21.472012-07-15 10.28.03

Tussen Venlo, stad van bisschop Nolens en Swolgen kom je een groot aantal katholieke bouwsels tegen. Kerken, kapelletjes en kruizen. Niets wordt de argeloze Pieterpad wandelaar bespaard. Pieterpad is overigens ook genoemd naar een heilige. De naam komt van de heilige Petrus, Sint Pieter genoemd. In Pieterburen staat een Sint Petrus kerk, net als in Maastricht waar de Pietersberg deel van uitmaakt. Voor wie het nog niet wist, het Pieterpad is dus een behoorlijk Rooms-katholieke aangelegenheid. Wellicht ook wel door de rust en stilte die je alleen wandelend kan opdoen. Je gaat als het ware in een soort retraite om tot jezelf te komen.

In het ruim 1100 inwoners tellende Swolgen bevindt zich een Lambertuskerk. Deze in 1952 heropgebouwde kerk oogt streng en een beetje misplaatst modern. Het gaat niet goed met de kerk. De parochie werkt intensief samen met die uit Tienray. Deze kerkgemeenschap kent geen echte geschiedenis die verder reikt dan wat men zoal in Limburg gewend was. De pastoors zullen de eeuwen door lief en leed met hun mensen gedeeld hebben. Het ritme van het doen en laten van notabelen bepaalde het leven van de onderdanen. De Tweede Wereldoorlog was wel intens, de Duitsers brachten zware vernielingen aan het kerkgebouw toe. In 1944 verloor de kerk zijn gerestaureerde middeleeuwse toren. In de meest gelovige periode van Nederland, het decennium na de tweede wereld oorlog, gaf pastoor Schreurs de kracht om te komen tot herbouw. Vrolijk word je niet van het massale en monumentale bakstenen godshuis. Swolgen is niet een dorp waar het overdag erg druk is; als wij arriveren na een wandeling van enige uren is er slechts één terras waar ik samen met Geert Houtman voor sluitingstijd van zes uur het welverdiende biertje kunnen gebruiken.

Wie in Venlo start en naar Swolgen loopt, passeert het oerchagrijnige beeld van Monseigneur Nolens. Nolens had een grote invloed op de Nederlandse politiek van de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Hij was bijzonder geliefd onder de Limburgse mijnwerkers die veel van hun verbeterde leef- en arbeidsomstandigheden aan hem te danken hadden. Waarom hij zo’n piskijker is op dit standbeeld weet ik niet. 2012-07-15 10.59.45
Nog maar net buiten Venlo wordt de loper van het Pieterpad verrast op de luid klinkende bel van de Bedevaartskapel voor Onze Lieve Vrouw van de Annunciaten. Dit zijn zusters van de tien deugden van Maria, daarmee bedoelt men; zuiverheid, deemoed, wijsheid, geloof, toewijding, gehoorzaamheid, armoede, geduld, barmhartigheid en compassie. De kapel zit redelijk vol, rond om een helderverlicht beeld van Maria. Bij de uitgang is de collectepot uiteraard aanwezig, met dank namens O.L. Vrouw van Genooi.

2012-07-15 11.42.02Wat verderop, in de buurtschap Velden, komen Geert en ik het naambordje Pieterpad tegen. Dit straatje ligt naast een kapelletje. De kapel van Hovershof werd in 1979 gebouwd en is gewijd aan Maria. Het eenvoudig bouwwerkje herbergt in een nis een houten Mariabeeld met kind. Maria als hemelkoningin met het Christuskind, zittend op haar arm. De stichter en bouwer van dit kapelletje heeft het beeld meegenomen uit een Schwarzwalder dorpje in Zuid-Duitsland. Vandaar ook de benaming Schwarzwald-Madonna.

Ook Grubbenvorst kent weer zijn jaren 50-van-de-vorige–eeuw-kerk. Niet mooi, niet lelijk, maar oerdegelijk saai. We passeren verder op nog een kapelletje. In Houthuizen staat er een die de buurtbewoners als dank voor het hun bespaarde oorlogsleed hebben opgericht. Ook deze kapellen worden nog druk bezocht. Vooral fietsers in dit katholieke landschap nemen de gelegenheid te baat om rond te kijken.

Het katholicisme verdwijnt, de kloosters krijgen een andere functie. In Grubbenvorst is het in 1708 gestichte klooster verlaten door de zusters Ursulinen. Vroeger had het klooster een eigen station, dat bij de gratie van de nonnen ook nog als stopplaats voor het dorp Grubbenvorst fungeerde. Het station had de naam: Station Grubbenvorst-Klooster. Het station is niet meer, de nonnen zijn eveneens verdwenen. Het landschap verandert.

Route 6: Venlo-Swolgen
Gelopen: 22 km van totaal  km
Datum: zondag 15 juli 2012
Route pagina: http://www.everytrail.com/view_trip.php?trip_id=1672621
Foto’s:  http://www.flickr.com/photos/aadvanderdrift/sets/72157630623074438
Diashowhttp://www.flickr.com/photos/aadvanderdrift/sets/72157630623074438/show/

ROUTE

This entry was posted in Nederland, Pieterpad and tagged , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.