Het is even stil rondom de mobieltjes in de klas, vakantietijd. Het komende jaar zal daarin wel weer het een en ander gebeuren. Smartphones zijn er, worden goedkoper en bereikbaarder voor iedereen. Deels kan dat behoorlijk bedreigend zijn voor het onderwijs. Denk in elk geval maar aan de minder populaire docent die slachtoffer kan zijn van heel wat puber emotie net als de leerlinge die om wat voor reden dan ook gepest gat worden. Jongeren overzien niet altijd wat hun gevoelsuitbarsting kan betekenen. In het verleden leek het of leerlingen het recht hadden zich te mogen uiten zoals bij hun leeftijd paste. Oppotten van emoties leidde immers tot schade.
Het ziet er naar uit dat we van dat laatste maar snel weer af moeten. Emoties moet je nu zo veel mogelijk zien voor je te houden. Lastig want uitgerekend sociale media leven van emoties. Waarom anders krijg ik tweets van: “ik ben wakker”, “de was hangt buiten”, “naar de wc geweest”. (die laatste is overigens uit mijn Followers geschrapt). Ouders, school en vrienden worden door jongeren genadeloos neergezet. Vooral als, laat ik het zo zeggen, de hormonen flink op spelen. Hoewel dat uiten begrijpelijk, is het vaak vervelend te lezen.
In de onderwijsblog van Joris van Meel las ik 7 tips die scholen kunnen gebruiken om te voorkomen dat er al te negatief materiaal over de school, docenten en medeleerlingen op internet verschijnt. (http://www.onderwijs-communicatie.nl/profiles/blogs/kutschool-of-hoe-scholen-om-mo) De tips komen dan ook daarvandaan.
Tip 1: Ga proactief te werk
Feit 1: Sociale media bestaan en gaan niet meer weg.
Feit 2: Jongeren zijn socialemediagrootverbruikers.
Feit 3: Jongeren denken vaak niet na voordat ze iets online zetten. Je kunt er als school dus niet omheen: om te weten wat je leerlingen online over je zeggen, zul je je als school moeten verdiepen in de wereld die ‘sociale media’ heet.
Begin het nieuwe schooljaar goed en laat zien dat je je online manifesteert.
Maak een Twitteraccount en een Facebookpagina en communiceer die via de bestaande media. En gebruik die accounts vervolgens om je boodschappen de wereld in te brengen.
Tip 2: Stel samen met je leerlingen online huisregels op
Sommige bedrijven hebben een socialemediaprotocol waarin tot op de komma beschreven staat wat je wel en niet online de wereld in mag brengen.
Hoe ga je met elkaar om? En hoe niet?
Het lijkt mij een goed idee voor scholen om bijvoorbeeld in de Facebookgroep van de school samen met je leerlingen online huisregels op te stellen. Zo laat je niet alleen zien dat je het internet begrijpt, maar ook dat je oog (en oor) hebt voor je leerlingen.
Tip 3: Maak één medewerker verantwoordelijk voor het socialemediabeleid op school
Op sociale media is zeven dagen per week 24 uur per dag leven. Het is dan ook zaak dagelijks te monitoren wat er online over je school gezegd wordt. Bij voorkeur door iemand die al bekend is met sociale media, die de ongeschreven regels kent en meerdere malen per dag even tijd heeft om te kijken wat er online gebeurt. Hoe? Door Google Alert elke dag automatisch het internet af te laten zoeken naar de naam van je school. Of door een twitteraccount aan te maken, Tweetdeck te installeren en een zoekactie in te stellen naar de naam van je school.
Waarom zouden scholen niet aan webcare kunnen doen om zo hun eigen naam én die van de leerling te beschermen?
Tip 4: Maak duidelijk dat je weet wat er speelt
Alleen luisteren is niet genoeg. Je zult in moeten grijpen wanneer je ziet dat iemand zich online stuitend uitlaat over een docent of de school. Dat kun je online regelen door iemand een bericht te sturen met de vraag of hij zijn tweet of online bericht wil verwijderen. Maar het is volgens mij beter om dergelijke zaken in het echte leven ter sprake te brengen. Door iemand bijvoorbeeld uit te nodigen voor een gesprek en hem zo in te laten zien dat het voor niemand goed is om negatieve berichten te plaatsen. Alleen zo krijg je bij leerlingen tussen de oren dat ze na moeten denken over wat ze posten.
Tip 5: Help je leerlingen
Leerlingen die zich online begeven, weten vaak niet dat hun tweets voor iedereen te lezen zijn.
Ook snappen scholieren vaak nog niet dat hun ongenuanceerde en negatieve uitlatingen niet alleen negatief op hun school maar ook op henzelf afstralen.
Ze moeten fouten maken om te snappen dat het internet alles onthoudt. En ze moeten vervolgens op die fouten aangesproken worden om in de toekomst diezelfde fouten niet meer te maken.
Tip 6: Betrek je docenten
Docenten zijn niet alleen medebeschermer van jouw schoolnaam, maar ook van hun eigen naam. Leer je docenten dan ook met sociale media om te gaan. Organiseer workshops en laat de socialemediaman of –vrouw van je school feedback geven. Zo worden zij beschermer van hun eigen naam en houden ze ook nog eens voeling met de belevingswereld van hun leerlingen.
Tip 7: Betrek de ouders
Een moeilijke vraag: wie is er verantwoordelijk voor dat kinderen mediawijs worden: de ouders of school? Het antwoord is volgens mij ‘beide’. Samen moeten zij ervoor zorgen dat de leerlingen burgers worden die klaar zijn voor de toekomst. Ook ouders moeten dus weten wat hun kinderen online uitspoken. School kan ze daarbij helpen. Bijvoorbeeld door een informatieavond over sociale media te organiseren. Gaat dat wat ver? Misschien. Maar het zal je ook veel werk besparen.